ترجمه پرسشنامه ها
از آنجایی که زبان انگلیسی در ایران زیاد صحبت نمی شود، پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه و اجرا شد. به منظور اطمینان از اعتبار بیشتر نتایج، یک کمیته چند رشته ای برای بررسی پرسشنامه های ترجمه شده بر اساس دستورالعمل های ارائه شده توسط Beaton و همکاران (2000) تشکیل شد. کمیته چند رشته ای متشکل از مترجم یک دارالترجمه و کارشناس جرم شناسی و علوم اجتماعی از دانشگاه فارس بود که فارسی زبان مادری و مسلط به انگلیسی بود. دستورالعملهای روششناختی ارائهشده توسط Beaton و همکاران (2000) برای تنظیم ابزار مطالعه برای زبان و فرهنگ مقصد در مراحل زیر استفاده شد:
مرحله 1: ترجمه پرسشنامه به فارسی از زبان پایه انگلیسی.
دو نفر فارسی زبان بومی مرکز ترجمه که به زبان انگلیسی مسلط بودند، استخدام شدند. محقق به طور کامل اهداف و ابزار اندازه گیری مطالعه را به مترجمان معرفی کرد. هر کدام به طور جداگانه پرسشنامه ها را ترجمه کردند.
مرحله 2: به دست آوردن اجماع از کمیته چند رشته ای در مورد سند ترجمه شده.
مترجمان و محقق تغییرات را قبل از پذیرش به طور کامل مورد بحث قرار دادند.
مرحله 3: ترجمه مجدد پرسشنامه از فارسی به انگلیسی.
محقق از یک فارسی زبان دوزبانه برای ترجمه مجدد پرسشنامه ها استفاده کرد. این فرد به نسخه اصلی انگلیسی پرسشنامه دسترسی نداشت.
مرحله 4: توسعه نسخه نهایی برای مطالعه آزمایشی.
محقق پژوهش و کارشناس جرم شناسی و علوم اجتماعی که دو زبانه فارسی/انگلیسی نیز بود، قبل و بعد از ترجمه پرسشنامه را مورد تجزیه و تحلیل تطبیقی قرار دادند. اشتباهات املایی جزئی پس از انجام مطالعه مقدماتی تصحیح شد.
-------------------------------------------------------
با توجه به تفاوتهای نژادی، زبانی، فرهنگی و جغرافیایی موجود در جوامع ساکن در کشورهای مختلف و تحت تأثیر قرارگرفتن شخصیت افراد، مطابق با این تفاوتها [21] که میتوانند در نحوه تکمیل پرسشنامه و اعتبار نمرات بهدستآمده از آن مؤثر باشند، لازم است اگر ابزاری برای ارزیابی در جمعیتی که به زبان دیگر صحبت میکنند نیاز است، استفاده شود. به منظور کاربرد پرسشنامه در هر کشوری به معادلسازی مفهومی متون پرسشنامه، تطابق میانفرهنگی و سپس روایی و پایایی پرسشنامه نیاز است [22].
یکسانسازی مفهومی و فرهنگی پرسشنامه در جوامع مختلف میتواند در تعمیم و مقایسه نتایج مطالعات کمککننده باشد [22].
نمونه انجام شده:
ترجمه انطباق فرهنگی و بررسی پایایی نسخه فارسی پرسشنامه ارزیابی مواجهه سریع - فصلنامه آرشیو توانبخشی (uswr.ac.ir)
ترجمه و انطباق فرهنگی
فرایند ترجمه و انطباق فرهنگی نسخه انگلیسی پرسشنامه ارزیابی مواجهه سریع به فارسی مطابق با دستورالعملهای منتشرشده [24] و بر اساس قرارداد استاندارد ارزیابی بینالمللی کیفیت زندگی انجام گرفت که شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه رو به عقب و مقایسه نسخه انگلیسی با نسخه فارسی است [25]. دو مترجم فارسیزبان، ترجمه نسخه اصلی را به زبان فارسی انجام دادند (ترجمه رو به جلو) که یکی از مترجمان ارگونومیست و آگاه به مفهوم پرسشنامه و مترجم دیگر هیچگونه آگاهیای از مفاهیم تخصصی ارگونومی نداشت. سپس ترجمه برای مترجم سوم فرستاده شد که زبان مادری فارسی داشت و ایشان دو ترجمه را با هم ترکیب کردند و سپس در جلسهای با حضور مترجمان، از آنها خواسته شد روی مقیاس صددرجهای به دشواری ترجمه امتیاز دهند.
امتیازدهی به این طریق صورت گرفت که امتیاز صفر نشانگر ترجمه آسان و امتیاز صد نشانگر ترجمه بسیار مشکل است. بعد از بحث درباره ترجمهها و رفع اختلافها، بر یک نسخه موافقت شد. سپس دو مترجم مستقل و کور، ترجمه رو به عقب را انجام دادند؛ بدین گونه که نسخه نهایی تهیهشده را مجدداً به زبان انگلیسی ترجمه کردند و سپس نسخه انگلیسی اصلی با نسخه انگلیسی حاصل از ترجمه متخصصان از لحاظ وضوح ترجمه، استفادهنکردن از لغات تخصصی، مطابقت با فرهنگ ایرانی و تغییرنکردن مفاهیم موجود در نسخه اصلی از سوی یک کمیته متخصص شامل یک فیزیوتراپیست، دو ارگونومیست، یک متخصص بهداشت حرفهای، مترجمان و نویسندگان با یکدیگر مقایسه شد و بعد از تأیید طراح اصلی پرسشنامه، نسخه ماقبل نهایی تدوین شد [26].